Người đưa mật lệnh từ ATK ra chiến trường

Trong những năm từ 1949 đến 1954, cơ quan Bộ tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam hoạt động ở An toàn khu (ATK) Định Hóa chỉ huy Chiến dịch Trần Đình (Chiến dịch Điện Biên Phủ), có một chiến sĩ giao liên tận tụy, mưu trí, dũng cảm đưa các mật lệnh chỉ huy thần tốc ra chiến trường. Ông là Ma Văn Tân, trú tại xóm Tân Hợp, xã Tân Dương, nguyên Trạm Trưởng liên lạc mang mật danh “XB”.

Các em học sinh Trường Tiểu học Tân Dương thăm và nghe ông Ma Văn Tân - cựu chiến sĩ Điện Biên kể chuyện về Chiến dịch Trần Đình năm 1954.

Năm nay đã ngoài 90 tuổi, nhưng ông Tân vẫn nhớ phương châm hoạt động của mình: “Chân sắt, mắt ngựa, bụng thần tiên”. Ông lý giải: "chân sắt" là đi bộ trên mọi địa hình, địa vật; "mắt ngựa" là đi đêm thông thạo như mắt ngựa; còn "bụng thần tiên" là ăn gì cũng chịu được, tránh mang theo quân lương để xóa dấu vết. Ông là số ít trong hàng ngũ quân đội được hoạt động độc lập ngay từ khi nhập ngũ. Khi được phỏng vấn, chụp hình nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, ông chỉ tha thiết được chụp thật nhiều hình lưu niệm cạnh vợ, con và các cháu. Ông giải thích: Từ khi tham gia vào quân đội, tôi thường xuyên hoạt động độc lập, bí mật. Khi còn công tác, tôi ít được gặp vợ, con, nên được chụp hình chung là gần như không có cơ hội.

Năm 1944, khi mới 12 tuổi, ông đã học xong bậc Sơ yếu lược học tại Chợ Chu (bậc tiểu học) và được lựa chọn tham gia làm liên lạc. Đến năm 1948, ông được cấp chứng minh riêng của Chỉ huy Bộ Tổng tư lệnh quân đội (mật mã), phục vụ hoạt động thông tin liên lạc không qua thiết bị truyền dẫn. Từ những năm đó, ông đã băng rừng, lội suối phục vụ truyền lệnh Chiến dịch biên giới Thu - Đông năm 1950. Với ông, nhiệm vụ chỉ có giao lệnh: khẩn - tối khẩn - hỏa tốc. Trên người cũng luôn chỉ có dao nhọn phòng thân, lựu đạn, khi cần, ông và “tài liệu” trong người buộc phải hủy để bảo đảm bí mật quân sự. Chính vì vậy, ông luôn sẵn sàng độc lập tác chiến và không kể nhiều về bản thân trong những năm tháng gian khó của chiến dịch, cũng như những cảm xúc khi nhận nhiệm vụ đặc biệt, mà chỉ nói rất ngắn gọn, xúc tích: “chết cũng không sợ, chỉ sợ không trung thành”.

Nhớ lại thời điểm tháng 5-1954, ông Tân trầm tư xúc động: Do đặc thù nhiệm vụ, tôi truyền mật lệnh với yêu cầu khẩn, tối khẩn, thì người tiếp nhận sau ra chiến trường chắc chắn sẽ còn gặp nhiều gian nguy hơn hơn… và cũng có cả hy sinh. Đầu tháng 4, năm 1954, tôi nhận mật lệnh “khẩn” truyền đến Nha Quân nhu, nhưng rất ngắn gọn là in cờ quyết chiến, quyết thắng. Sau đó trực tiếp tôi truyền lệnh giao cho 3 chiến sĩ: Hà Văn Khôi, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Văn Họp chuyển cờ lên Chiến dịch Điện Biên Phủ. Khi đó tôi ngầm hiểu, sắp tổng tấn công và thắng lợi đang đến gần với ta.

Ngay sau đó thời gian rất ngắn, tôi tiếp tục được giao cầm mật lệnh hỏa tốc vượt núi Hồng (Đại Từ) giao cho Trạm thông tin Yên Lãng. Một ngày, 7h tối tôi nhận lệnh và yêu cầu đi ngay trước khi trời sáng. Tôi hiểu, lệnh hỏa tốc lúc này mặt trận và toàn Chiến dịch Điện Biên Phủ đang chờ đợi chỉ đạo từ ATK. Tôi lên đường, vừa đi, vừa chạy trong bóng đêm, gần 12h thì đến Trạm thông tin. Giao xong mật lệnh thì cũng là lúc chia tay để các đồng đội chuyển thiếp ra mặt trận. Chưa khi nào giao, truyền lệnh lại cảm động và trào dâng cảm xúc phấn chấn đến vậy. Mấy anh em ôm trầm lấy nhau siết chặt tay như chiến thắng đã về ta… Sau này tôi được biết, đó là Lệnh tấn công. Có lẽ ai nhận nhiệm vụ khi đó đều linh cảm được cuộc tổng tấn công Chiến dịch Điện Biên Phủ đang cận kề và chiến thắng đang nằm trong tầm tay quân và dân ta. Tôi trở về ATK Định Hóa khi đã xế chiều mà quên ăn, bước chân gần như chạy suốt từ đêm trước mà không mỏi.   

Tìm lại những kỷ vật thời phục vụ Chiến dịch Trần Đình, ông Tân chỉ còn những chiếc huy hiệu, huy chương… biểu tượng Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ông ôn tồn bảo: Tôi không giữ cho riêng bản thân, tất cả tôi đã gửi lại đơn vị công tác, các nhà sưu tầm lịch sử…bởi đơn giản tôi là chiến sĩ Điện Biên.