(Phần 3) NGHỊ QUYẾT VỀ NÔNG NGHIỆP, NÔNG DÂN, NÔNG THÔN
Câu hỏi 7: Nghị quyết đã nêu những quan điểm chỉ đạo nào trong phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn ở nước ta thời gian tới?
Trả lời:
Từ thực tiễn trong nước, nghiên cứu và tham khảo kinh nghiệm quốc tế, Nghị quyết nêu bốn quan điểm phát triển chính cho giai đoạn mới như sau:
- Nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước.
- Các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là một nhiệm vụ quan trọng, hàng đầu của quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Trong mối quan hệ mật thiết giữa nông nghiệp, nông dân và nông thôn, nông dân là chủ thể của quá trình phát triển, xây dựng nông thôn mới gắn với xây dựng các cơ sở công nghiệp, dịch vụ và phát triển đô thị theo quy hoạch là căn bản; phát triển toàn diện, hiện đại hoá nông nghiệp là khâu then chốt.
- Phát triển nông nghiệp, nông thôn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân phải dựa trên cơ chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với điều kiện của từng vùng, từng lĩnh vực. Phát huy cao nội lực; đồng thời tăng mạnh đầu tư của Nhà nước và xã hội; ứng dụng nhanh các thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến cho nông nghiệp, nông thôn; phát triển nguồn nhân lực, nâng cao dân trí nông dân.
- Giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Khơi dậy tinh thần yêu nước, tự chủ, tự lực tự cường, vươn lên của nông dân. Xây dựng xã hội nông thôn ổn định, hoà thuận, dân chủ, có đời sống văn hoá phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới, nâng cao đời sống nông dân.
Câu hỏi 9: Mục tiêu tổng quát và mục tiêu đến năm 2020 về vấn đề phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn là gì?
Trả lời:
- Mục tiêu tổng quát trong giải quyết đồng bộ các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn ở nước ta là:
+ Không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của dân cư nông thôn, hài hoà giữa các vùng; tạo sự chuyển biến nhanh hơn ở các vùng còn nhiều khó khăn.
+ Xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hoá lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia cả trước mắt và lâu dài.
+ Xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ.
+ Hệ thống chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường. Xây dựng giai cấp nông dân, củng cố liên minh công nhân – nông dân – trí thức vững mạnh, tạo nền tảng kinh tế - xã hội và chính trị vững chắc cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
- Mục tiêu đến năm 2020 khi nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải đạt:
+ Tốc độ tăng trưởng nông - lâm - thuỷ sản đạt 3,5 - 4%/năm.
+ Duy trì diện tích đất lúa bảo đảm vững chắc an ninh lương thực quốc gia trước mắt và lâu dài.
+ Phát triển nông nghiệp kết hợp với công nghiệp, dịch vụ và ngành nghề nông thôn, giải quyết cơ bản việc làm, nâng cao thu nhập của dân cư nông thôn gấp 2,5 lần so với hiện nay. Lao động nông nghiệp còn 30% lao động xã hội, tỉ lệ lao động nông thôn qua đào tạo đạt trên 50%; số xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới 50%.
- Phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn.
- Nâng cao chất lượng cuộc sống của dân cư nông thôn; thực hiện có hiệu quả, bền vững công cuộc xoá đói, giảm nghèo; nâng cao trình độ giác ngộ và vị thế chính trị của giai cấp nông dân, tạo điều kiện để nông dân tham gia đóng góp và hưởng lợi nhiều hơn trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
- Nâng cao năng lực phòng chống, giảm nhẹ thiên tai. Ngăn chặn, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, từng bước nâng cao chất lượng môi trường nông thôn.
Câu hỏi 10: Những nhiệm vụ và giải pháp Nghị quyết đã đề ra cần thực hiện trong giai đoạn mới.
Trả lời:
Nghị quyết đã đề ra các nhiệm vụ và giải pháp chính như sau:
Một là: Xây dựng nền nông nghiệp toàn diện theo hướng hiện đại, phát triển mạnh công nghiệp và dịch vụ ở nông thôn.
- Đẩy nhanh tiến độ quy hoạch sản xuất nông nghiệp để làm cơ sở, căn cứ cho xây dựng các chương trình, đề án phát triển của lĩnh vực này.
- Hiện đại hoá ngành trồng trọt trên cơ sở đẩy mạnh tổ chức các vùng sản xuất hàng hoá tập trung gắn với chế biến và ứng dụng khoa học công nghệ.
- Hiện đại hoá ngành chăn nuôi trên cơ sở phát triển mạnh chăn nuôi tập trung theo hướng công nghiệp và bán công nghiệp.
- Hiện đại hoá ngành thuỷ sản, lâm nghiệp, ngành muối, các ngành công nghiệp và dịch vụ ở các vùng nông thôn.
Hai là: Xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn hiện đại gắn với phát triển các đô thị.
- Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn về giao thông, thuỷ lợi, điện, thông tin- truyền thông, cơ sở hạ tầng thương mại, y tế, giáo dục.
- Xây dựng nông thôn mới, phát triển mạng lưới thị trấn, thị tứ làm cơ sở phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu lao động, giảm áp lực gia tăng dân số tại các thành phố lớn. Phát triển nhà ở nông thôn.
- Tăng cường năng lực phòng, chống thiên tai và bảo vệ môi trường.
Ba là: Nâng cao nhanh đời sống vật chất tinh thần của cư dân nông thôn, nhất là các vùng còn nhiều khó khăn.
- Chú trọng tạo việc làm từ phát triển nông nghiệp.
- Tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ chiến lược toàn diện về tăng trưởng và xoá đói, giảm nghèo.
- Tăng cường nỗ lực nâng cao nhanh đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số.
- Phát triển giáo dục, y tế, văn hoá ở nông thôn; thực hiện các chính sách an sinh xã hội; bảo đảm quyền lợi bình đẳng của nông dân; phát huy dân chủ cơ sở; ngăn chặn tiêu cực xã hội, giữ vững an ninh, trật tự ở nông thôn; thực hiện bình đẳng giới; giải quyết vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn hài hoà ở các vùng.
Bốn là: Đổi mới và xây dựng các hình thức tổ chức sản xuất, dịch vụ có hiệu quả ở nông thôn.
- Tiếp tục hỗ trợ phát triển kinh tế hộ, sản xuất hàng hoá gia trại và trang trại.
- Phát triển các tổ chức của nông dân.
- Tiếp tục sắp xếp, đổi mới các doanh nghiệp nhà nước, các nông, lâm trường quốc doanh.
- Phát triển mạnh doanh nghiệp nông thôn (tư nhân, FDI...) về cả số lượng và chất lượng.
Năm là: Phát triển nhanh việc đào tạo nguồn nhân lực; phát triển nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ tạo đột phá để hiện đại hoá nông nghiệp, công nghiệp hoá nông thôn.
- Về đào tạo nhân lực: đào tạo nghề nông cho nông dân; đào tạo nghề công nghiệp - dịch vụ; kiên trì và quyết tâm thực hiện tiêu chuẩn hoá đội ngũ cán bộ cơ sở; tổ chức đào tạo nông dân.
- Về phát triển nghiên cứu, chuyển giao và áp dụng khoa học - công nghệ: Tập trung nghiên cứu các vấn đề trọng tâm, tạo đột phá về khoa học công nghệ đưa vào sản xuất. Tăng đầu tư ngân sách cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới cơ chế quản lý nâng cao hiệu quả nghiên cứu khoa học.
Tạo nguồn cung cấp khoa học công nghệ chất lượng cao. Tiếp tục đổi mới và đẩy mạnh phát triển công tác khuyến nông. Phát triển đội ngũ cán bộ khoa học - kỹ thuật cho nông nghiệp - nông thôn. Xây dựng mạng lưới dịch vụ kỹ thuật ở nông thôn.
Sáu là: Đổi mới mạnh mẽ cơ chế, chính sách, huy động cao các nguồn lực để phát triển nhanh kinh tế nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân.
- Chính sách về đất đai gắn với quản lý rừng, biển và tài nguyên thiên nhiên.
- Chính sách bảo đảm nguồn vốn cho quá trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn.
- Phát triển thị trường nông thôn.
Bảy là: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sức mạnh của các đoàn thể chính trị - xã hội ở nông thôn.
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng.
- Đổi mới thể chế, tăng cường quản lý nhà nước để hỗ trợ hữu hiệu hơn cho phát triển nông nghiệp - nông thôn.
- Tăng cường công tác xây dựng giai cấp nông dân, củng cố liên minh công - nông và đội ngũ trí thức trong tình hình mới.
- Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể.
Câu hỏi 11: Nghị quyết đã xác định những nhiệm vụ cấp bách nào cần thực hiện từ nay tới năm 2010?
Trả lời:
Để đạt được mục tiêu do Đại hội Đảng lần thứ X đề ra tới năm 2010, Nghị quyết xác định cần tập trung chỉ đạo thực hiện tốt các nhiệm vụ chính sau đây:
- Hoàn thành cơ bản việc rà soát, bổ sung, điều chỉnh quy hoạch đất đai, quy hoạch phát triển nông, lâm, ngư nghiệp; công nghiệp, khu công nghiệp và quy hoạch chuyên ngành theo vùng. Triển khai nhanh công tác quy hoạch xây dựng nông thôn gắn với quy hoạch phát triển đô thị.
- Hoàn thành sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai năm 2003, Luật Ngân sách Nhà nước và các luật khác có liên quan. Bổ sung, hoàn thiện các chính sách về tăng cường nguồn lực cho nông nghiệp, nông thôn. Mở rộng hợp tác quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài vào sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn.
- Bảo đảm tiến độ các công trình xây dựng cơ bản phục vụ sản xuất nông nghiệp, phòng chống thiên tai; thực hiện một bước các biện pháp thích ứng và đối phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, nhất là nước biển dâng; khống chế, dập tắt kịp thời các dịch bệnh nguy hiểm đối với gia súc, gia cầm, thủy sản và cây trồng. Tăng cường công tác nghiên cứu, chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nhân lực ở nông thôn.
- Tiếp tục triển khai có hiệu quả các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn nông thôn, nhất là xóa đói, giảm nghèo ở các huyện, xã có tỉ lệ hộ nghèo trên 50%. Khắc phục nhanh những vấn đề bức xúc ở nông thôn, trước hết là những tồn tại liên quan tới vấn đề thu hồi đất. Triển khai chương trình "xây dựng nông thôn mới", trong đó thực hiện xây dựng kết cấu hạ tầng đi trước một bước.
- Tổ chức tốt việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (khóa X) về nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trên địa bàn nông thôn; củng cố bộ máy quản lý nhà nước về nông nghiệp.
Hết
