Thu hút đầu tư nước ngoài năm 2007 đạt kỷ lục 16 tỷ USD. Điều này đạt là nhờ chúng ta đã và đang tiến hành những cải cách nhanh và mạnh. Ông Martin Rama, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới, nhận xét: “Việt Nam đang đi đúng hướng trong thu hút đầu tư”.
Nhờ áp dụng cơ chế “một cửa”, năm 2007 tỉnh Đồng Nai đã thu hút FDI gấp đôi kế hoạch đề ra. Với thí dụ vừa cụ thể vừa đơn giản này, ông Ajay Chhibber, giám đốc WB tại Việt Nam, đã chỉ ra rằng cải cách thủ tục hành chính chính là một trong những khâu Việt Nam cần đột phá mạnh trong thu hút FDI.
Tại cuộc họp báo trước thềm Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam, ông Ajay Chhibber nhận định: “Năm 2007 quả là một năm đáng ghi nhớ đối với Việt Nam khi đầu tư nước ngoài đạt kỷ lục. Vốn FDI đã thực hiện đạt 6,8% GDP, cao hơn cả Trung Quốc cho thấy những cải cách của Việt Nam đã phát huy hiệu quả”.
Ông Ajay Chhibber phân tích thêm, thu hút FDI năm 2007 của Việt Nam đạt mức kỷ lục 16 tỷ USD, chiếm một phần từ GDP, nhưng điều đáng mừng là lượng FDI so với tổng đầu tư toàn xã hội ngày càng nhỏ đi, trong khi nguồn đầu tư từ các doanh nghiệp tư nhân trong nước ngày càng lớn hơn. Điều này cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang giảm dần sự phụ thuộc vào nguồn vốn nước ngoài, chứng tỏ sự lạc quan của khu vực tư nhân trong nước, và cổ vũ thêm cho các nhà đầu tư nước ngoài đến với Việt Nam.
Ông Frederic Sanchez, Chủ tịch liên đoàn các doanh nghiệp Pháp tại Việt Nam nhận xét: “Khu vực kinh tế tư nhân Việt Nam có vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế khi mỗi năm đóng góp 40% GDP. Đây là những điểm hấp dẫn và sinh lời cho các nhà đầu tư nước ngoài nói chung, trong đó có các nhà đầu tư Pháp. Chúng tôi đang quan tâm đầu tư tới lĩnh vực cơ khí, cơ sở hạ tầng của Việt Nam”.
Tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam hôm 4/12, ông Sin Foong Wong, Giám đốc quốc gia tập đoàn tài chính quốc tế IFC, thay mặt Ban thư ký Diễn đàn công bố Kết quả điều tra cảm nhận môi trường kinh doanh 2007.
Theo đó, hầu hết các doanh nghiệp đều tỏ ra lạc quan triển vọng đầu tư. Có đến 90% doanh nghiệp có kế hoạch mở rộng đầu tư trong ba năm tới. Giải thích về nguyên nhân, ông Sin Foong Wong cho rằng chính phủ đã tiến hành cải thiện hệ thống pháp lý cho phù hợp với các cam kết WTO và những sáng kiến cải cách mà nội các mới của Chính phủ cam kết thực hiện.
Môi trường đầu tư kinh doanh tại Việt Nam tiếp tục được cải thiện, phù hợp các cam kết quốc tế. Việc Việt Nam trở thành thành viên WTO và thành viên không thường trực của Hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc đã khiến vị thế của Việt Nam được nâng lên cao hơn. Cùng với những nỗ lực của Chính phủ, Quốc hội thể hiện quyết tâm đổi mới, Việt Nam đã trở thành điểm đầu tư hấp dẫn trong mắt cộng đồng quốc tế.
Hội nghị thương mại và phát triển Liên Hợp Quốc UNCTAD mới đây cũng công bố kết quả khảo sát cho thấy Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ sáu về triển vọng đầu tư trong tổng số 141 nền kinh tế được khảo sát, chỉ sau Trung Quốc, Ấn Độ, Mỹ, Nga và Brazil.
... các hạn chế lớn
Tuy nhiên, ông Ajay Chhibber cũng khuyến cáo 3 hạn chế lớn cần khắc phục và cho rằng Chính phủ và các doanh nghiệp cần cùng nhau tìm ra cơ chế để phát triển cở sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông và điện. Chính phủ cũng cần đẩy mạnh cải cách hành chính hơn nữa để giải quyết tệ quan liêu trong các cơ quan công quyền, và cuối cùng là phải chú trọng việc đào tạo nguồn lao động cấp cao.
Cùng quan điển này, ông Alain Cany, Chủ tịch Phòng thương mại châu Âu (EURO Cham) đánh giá cao việc Chính phủ Việt Nam đã bãi bỏ mức giới hạn tuyển dụng lao động nước ngoài 3%. Ông cho rằng động thái này sẽ giúp cho nhiều doanh nghiệp đáp ứng tốt hơn nhu cầu về nguồn nhân lực trong môi trường hiện nay.
Ông Alain Cany nói: “Các đổi mới về giáo dục là cốt yếu cho tương lai của đất nước, và đây là thời điểm để bảo đảm rằng Việt Nam của ngày mai sẽ có thật nhiều đổi mới và năng động, mà chỉ có thể là do trình độ và chất lượng giáo dục và đào tạo quốc tế mang lại”.
Ông Alain Cany cũng cam kết: “Chúng tôi sẵn sàng sát cánh cùng Chính phủ Việt Nam từng bước giải quyết các vấn đề này”.
Trong báo cáo điều tra công bố tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam, ông Sin Foong Wong cũng chỉ ra những lĩnh vực mà các doanh nghiệp vẫn còn quan ngại, theo thứ tự là cơ sở hạ tầng, bảo vệ sở hữu trí tuệ, hiệu quả của dịch vụ hành chính, hệ thống thuế và quản lý thuế, nguồn lao động có tay nghề chuyên môn cao và môi trường pháp lý.
Tuy nhiên ông Sin Foong Wong cũng lưu ý đến những khác biệt giữa mong muốn của các doanh nghiệp trong nước và nước ngoài. Ông nói: “Trong khi các doanh nghiệp trong nước coi việc bãi bỏ những giấy phép không cần thiết và kiểm soát tham nhũng là quan trọng nhất thì phía các doanh nghiệp nước ngoài lại ưu tiên cho cải thiện việc soạn thảo và thực thi pháp luật”.
Quyết tâm và triển vọng
Phát biểu trước hàng trăm doanh nghiệp trong và ngoài nước tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Võ Hồng Phúc khẳng định, với quyết tâm đổi mới và cải cách, Chính phủ Việt Nam sẵn sàng đối thoại cởi mở với tất cả các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Bộ trưởng Võ Hồng Phúc cam kết: “Chính phủ đang tiếp tục chủ trương đẩy mạnh phát triển cở sở hạ tầng, cải cách thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho các nhà đầu tư đều được tiếp cận với các nguồn tài chính, đất đai và dịch vụ...”.
Cùng với các nguồn vốn khác như ODA, ngoại hối và đầu tư trong nước vẫn tiếp tục tăng, những cải cách và cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam đã và đang thu hút thêm nhiều nhà đầu tư nước ngoài đến tìm hiểu cơ hội làm ăn tại Việt Nam.
Tại Diễn đàn ASEAN tổ chức hồi cuối tháng 11 tại Hà Nội, ông Herve Novelli, Quốc vụ khanh phụ trách về doanh nghiệp và thương mại của Pháp coi sự hiện diện của Đức gấp ba lần Pháp tại Việt Nam và ASEAN là một thách thức mà các doanh nghiệp và Chính phủ Pháp cần phải cùng nhau vượt qua. Ông Herve Novelli khẳng định: “Các doanh nghiệp Pháp có đủ khả năng để nâng cao vị trí trong khu vực và hoàn toàn có thể tin tưởng vào quyết tâm của chính phủ Pháp để tăng cường đầu tư vào khu vực này”.
Trước những chuyển biến nhanh chóng trong thu hút FDI của Việt Nam, tờ The Nation của Thái Lan trong số báo ra gần đây đã nhận định Việt Nam đang vươn lên nhanh trong cuộc đua kinh tế với nước này. Tờ báo trích lời vị Chủ tịch Hiệp hội thương mại Thái – Việt Preechachai Chauychoo, cho rằng Việt Nam chỉ cần một thập niên là có thể vượt qua trình độ phát triển hiện tại của Thái Lan.
