Thủ đô Tehran (Iran) có nguy cơ 'không thể ở được' nếu hạn hán tiếp diễn

Iran đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nước nghiêm trọng nhất trong nhiều thập kỷ, khi tình trạng hạn hán kéo dài đe dọa khiến thủ đô Tehran, nơi sinh sống của hơn 10 triệu người, có nguy cơ không thể tiếp tục cư trú nếu không có mưa trong thời gian tới.

Iran đối mặt với nguy cơ bất ổn xã hội gia tăng khi nguồn nước suy kiệt.

Khủng hoảng nước đặt ra thách thức lớn đối với chính quyền Iran. Trước đó vào năm 2021, tình trạng thiếu nước từng dẫn tới các cuộc biểu tình bạo lực tại tỉnh Khuzestan, cho thấy nguy cơ bất ổn xã hội gia tăng khi nguồn nước suy kiệt.

Trong bài phát biểu trước đó, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cảnh báo: “Chúng ta đã cạn nước. Nếu trời không mưa, Tehran sẽ phải bắt đầu phân phối nước theo hạn mức từ tháng Azar (bắt đầu ngày 22/11). Nhưng ngay cả khi cắt nước luân phiên mà vẫn không có mưa, thì chúng ta sẽ hoàn toàn không còn nước. Người dân sẽ buộc phải rời khỏi Tehran”.

Hệ thống cấp nước của Tehran phụ thuộc hoàn toàn vào năm hồ chứa lấy nước từ các con sông ngoại thành. Tuy nhiên, lượng nước đổ về các hồ này đã giảm mạnh. Theo ông Behzad Parsa, Giám đốc Công ty Nước vùng Tehran, mực nước đã giảm 43% so với năm ngoái; riêng hồ Amir Kabir chỉ còn 14 triệu m³, tương đương 8% dung tích. Tổng dung tích dự trữ của các hồ chứa hiện chỉ khoảng 250 triệu m³, giảm một nửa so với trước đây và có thể cạn kiệt trong vòng hai tuần nếu mức tiêu thụ không thay đổi.

19 hồ chứa lớn, chiếm khoảng 10% tổng số hồ của Iran, đã gần như trơ đáy.

Khủng hoảng không chỉ diễn ra ở thủ đô. Trên toàn quốc, 19 hồ chứa lớn, chiếm khoảng 10% tổng số hồ của Iran, đã gần như trơ đáy. Tại Mashhad, thành phố lớn thứ hai Iran, lượng nước dự trữ giảm xuống dưới 3%, buộc chính quyền phải kêu gọi tiết kiệm khẩn cấp.

Một người dân Tehran bày tỏ quan điểm: “Nếu chính phủ có năng lực, sự việc đã không đến mức này. Đáng lẽ họ không nên để mọi thứ tồi tệ đến vậy”.

Các chuyên gia cho rằng hạn hán chỉ là một phần nguyên nhân. Nhiều thập kỷ quản lý yếu kém, xây dựng quá nhiều đập, khai thác giếng trái phép và canh tác kém hiệu quả đã làm cạn kiệt nguồn nước ngầm. Biến đổi khí hậu khiến tình hình thêm tồi tệ với nhiệt độ tăng cao và nước bốc hơi nhanh.

Người dân Tehran đổ xô đi mua bồn chứa nước.

Trước thực tế đó, người dân được khuyến cáo lắp đặt bồn chứa và thiết bị dự trữ nhằm đối phó với nguy cơ thiếu nước nghiêm trọng trong thời gian tới.

Anh Fardin Hadavand, nhân viên một cửa hàng bán bồn chứa nước tại Tehran, cho biết: “Thật sự khủng hoảng! Đây đã là năm hạn hán thứ sáu rồi. Người dân cần bồn chứa để dự trữ phòng khi bị cắt nước. Doanh số bán bồn chứa của chúng tôi tăng mạnh. Trước đây mỗi tháng chỉ bán được hai, ba bồn; còn bây giờ chúng tôi bán mỗi ngày, nhất là sau khi truyền hình thông báo tình trạng hạn hán”.

Tình trạng thiếu nước kéo dài khiến đời sống các hộ gia đình và cộng đồng thêm căng thẳng, làm tăng nguy cơ bất ổn xã hội, trong bối cảnh chính quyền Iran chịu sức ép quốc tế ngày càng lớn liên quan đến chương trình hạt nhân gây tranh cãi.