Những 'cánh tay nối dài' trong phòng, chống HIV/AIDS

Không mang áo blouse trắng, không làm việc trong phòng thí nghiệm, họ là những “cánh tay nối dài” của ngành Y tế - những người ngày ngày lặng lẽ tiếp cận, đồng hành và giúp đỡ những người nhiễm HIV hay có hành vi nguy cơ cao. Từ những cuộc gặp gỡ đầy cảm thông, họ đang thắp lên niềm tin và hy vọng trong cuộc chiến chống lại căn bệnh thế kỷ.

Thành viên Nhóm “Niềm tin mơ ước” lấy máu xét nghiệm cho khách hàng.

Một buổi chiều cuối thu, căn phòng nhỏ của nhóm “Niềm tin mơ ước” (xã Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên) vang lên tiếng nói cười rộn ràng. Các thành viên trong nhóm đang sinh hoạt chuyên môn, chia sẻ những tình huống mà họ gặp trong quá trình tiếp cận người nghiện ma túy hay phụ nữ bán dâm. Với họ, đó không chỉ là công việc, mà còn là cách để cùng nhau giữ vững tinh thần, bởi mỗi lần tiếp xúc là một câu chuyện, mỗi cuộc gặp là một niềm tin được gieo.

Nhóm được thành lập năm 2015, khi người nhiễm HIV ở Thái Nguyên chủ yếu lây qua tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn. Hơn mười thành viên trong nhóm đều là những người từng có quá khứ gắn với ma túy, hoặc có người thân chịu ảnh hưởng bởi HIV. Chính vì thế, họ hiểu sâu sắc cảm giác sợ hãi, mặc cảm và bị kỳ thị. Cũng chính từ sự thấu hiểu đó, họ chọn quay lại giúp đỡ người khác như một cách trả ơn cuộc đời.

Từ ngày thành lập đến nay, “Niềm tin mơ ước” đã trở thành điểm tựa của hàng trăm người có hành vi nguy cơ cao. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, nhóm đã tiếp cận và chăm sóc 348 khách hàng, trong đó có 272 người mới được nhận đủ ba gói dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV. Bao gồm truyền thông thay đổi hành vi, cấp phát bao cao su và bơm kim tiêm sạch, đồng thời được kết nối tới các cơ sở xét nghiệm, điều trị Methadone và PrEP.

Những con số tưởng chừng khô khan ấy lại là kết quả của rất nhiều chuyến đi sớm, về khuya, của những cuộc trò chuyện đầy kiên nhẫn.

 Anh T. là một bệnh nhân điều trị Methadone, chia sẻ: Trước đây, cuộc sống của tôi gặp nhiều khó khăn, như không có lối thoát. Tôi mặc cảm lắm, chẳng dám đến trạm y tế. Nhờ các anh chị trong nhóm “Niềm tin mơ ước” động viên, tôi mới đi điều trị. Bây giờ cuộc sống của tôi thấy ổn định hơn nhiều. Sức khỏe cũng ổn định lại, công việc, lao động trở lại bình thường.

Ở Thái Nguyên hiện có bảy nhóm đồng đẳng viên như “Niềm tin mơ ước”, hoạt động dưới sự quản lý của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh và sự tài trợ của Dự án VUSTA - Quỹ Toàn cầu về phòng, chống HIV/AIDS. Các nhóm này chính là cầu nối quan trọng giữa người bệnh và các cơ sở y tế, giúp đưa dịch vụ y tế đến gần hơn với cộng đồng và quan trọng hơn là giúp người bệnh được nhìn nhận với sự cảm thông và tôn trọng.

Theo ông Lê Hùng Việt, Phó Giám đốc Dự án VUSTA - Quỹ Toàn cầu: Các nhóm đồng đẳng viên đã góp phần đáng kể trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Nhờ họ, người có hành vi nguy cơ cao được tiếp cận sớm với dịch vụ y tế, giúp giảm rõ rệt tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng.

Trong cuộc chiến chống HIV/AIDS, thuốc và phác đồ điều trị là quan trọng, nhưng chưa đủ. Thứ làm nên thành công chính là sự đồng cảm và sẻ chia. Những nhân viên tiếp cận cộng đồng chính là những “cánh tay nối dài” của ngành Y tế đang ngày ngày góp phần thu hẹp khoảng cách giữa người bệnh và xã hội, giúp họ không còn bị bỏ lại phía sau.