– Hàng loạt cửa hàng thời trang gắn biển hiệu Made in VietNam xuất hiện gần đây chứng tỏ kinh doanh quần áo VN xuất khẩu đang rất phát đạt. Nhưng đằng sau đó, ít ai biết được những kỳ công đến mức thủ công của nghề này.
Với giới kinh doanh hàng thời trang trong nước xuất khẩu, có lẽ vất vả, khó khăn nhất chính là công đoạn tìm kiếm sản phẩm, nguồn hàng phù hợp.
Đặc trưng là những sản phẩm thừa, lỗi chiếm tỷ lệ từ 1, 2% thậm chí từ 3 – 5% trong mỗi đơn hàng gia công cho các thương hiệu thời trang nước ngoài, được các công ty may trong nước bán thanh lý sau khi hàng đã xuất đi nên số lượng, kích cỡ, màu sắc… của sản phẩm, giới kinh doanh thường khó có sự chủ động.
Ngoại trừ một số thương hiệu quá khắt khe, hạn chế việc bán các sản phẩm thừa, lỗi của mình tràn lan ra thị trường bằng cách cho quay thành sợi hoặc cắt, hủy nhãn mác, còn lại đa số đơn hàng mà sau khi xuất đi thường cho phép thanh lý toàn bộ từ vài trăm đến cả nghìn sản phẩm.
Song để lựa chọn được những mẫu mã, kiểu dáng, kích cỡ phù hợp với người tiêu dùng nội địa từ đây lại không đơn giản. Chỉ ví dụ hàng xuất đi châu Âu, màu sắc không mấy sặc sỡ đa dạng, kích cỡ lại rất lớn, một chiếc quần bò nam trong nước chỉ cỡ 30, 32 đã là to thì hàng xuất đi Tây thường lên tới 48 – 50, 3 người Việt xỏ vào vẫn rộng thì rất khó để bán tại thị trường nội địa.
Ngay cả việc biết để đến thu mua, “ôm” được những lô hàng như trên, với giới kinh doanh nhỏ lẻ cũng không phải chuyện dễ dàng. Các công ty may thường ưu tiên cho những đầu mối lớn - có quan hệ mật thiết và lâu dài, có khả năng bao tiêu được toàn bộ lô hàng một khi có yêu cầu.
Trần Đình Thiện, chủ 3 cửa hàng Made in VietNam thuộc hệ thống Fashion & Life tại Hà Nội, kinh doanh 2 năm nay cho biết, ngoài việc khai thác tại các công ty may, các đầu mối lớn, Thiện thường xuyên phải quan hệ, liên kết với nhiều cửa hàng, hệ thống khác để trao đổi và chia sẻ hàng hóa với nhau.
Không khó khăn để tìm thấy những sản phẩm của các thương hiệu thời trang nổi tiếng như Unionbay, Levi’s, Abecrombie; American Eagle, Mango, Zara, Old Navy, GAP, Puma, Adidas… trong nhiều cửa hàng Made in VietNam tại Hà Nội.
Giá đề từ vài chục đến trăm đôla trên thẻ bài mỗi sản phẩm trong khi giá bán bằng tiền Việt chỉ dao động từ 500.000 đến trên 800.000 một chiếc áo khoác phao, dạ hoặc lông vũ dày dặn, trên 200 – 300.000 đồng chiếc quần bò, chủ các cửa hàng Made in VietNam luôn luôn khẳng định, đây là hàng “rất rẻ và tốt”.
“Với những người đã từng đi du học, đối tượng sành về hàng hiệu, họ biết cùng chiếc áo thế này mua ở nước ngoài có giá vài triệu nên vào đây đều là những khách quen, mua rất nhanh chóng” – chủ cửa hàng số 33, Láng Hạ cho biết.
Còn nhân viên cửa hàng số 189, Nguyễn Trãi sau khi chứng kiến một khách hàng nữ tỏ vẻ đắn đo về mức giá trên 500.000 đồng/chiếc áo phao hiệu Old Navy, thì nhận xét, khách hàng lúc đầu thường chê đắt, nhưng sau khi xem xét kỹ chất lượng, so sánh với hàng Trung Quốc cùng loại, họ đều quay lại mua.
Nói rằng hàng Made in VietNam là “hàng hiệu giá rẻ” vừa đúng lại vừa chưa đúng, bởi điều này tùy thuộc vào từng cửa hàng, cách thức kinh doanh, từng mặt hàng. Cũng kinh doanh hàng VN xuất khẩu nhưng cửa hàng đại hạ giá của anh Thành Minh trên đường Hoàng Quốc Việt, quận Cầu Giấy lại có mức giá dễ chịu gấp nhiều lần.
Do thường xuyên tiêu thụ hàng xuất khẩu dôi dư của 64 công ty may trong nước, hàng nhiều, giá chỉ dao động từ vài chục đến trên 200.000 đồng/chiếc quần, áo trẻ em, người lớn nên lúc nào khách mua lẻ và chính các cửa hàng Made in
Như vậy nhìn từ góc độ hàng thanh lý, giá thu mua tại nhà máy và các đầu mối lớn có khi rất rẻ mà giá bán ra trên thị trường vẫn khá cao, ngoài việc đổ cho các chi phí duy trì cửa hàng hiện nay, nguyên nhân chủ yếu vẫn là sự mua bán lòng vòng, thủ công, quy mô nhỏ lẻ.
Chủ một hệ thống cửa hàng Made in VietNam tiết lộ, để mua được 1 lô hàng từ đầu nguồn, có thể giá trên hóa đơn rất rẻ nhưng chi phí “bôi trơn” cho các bên liên quan, các mối quan hệ kiểu “thủ kho to hơn thủ trưởng” tại đây nhiều khi đã bằng cả giá trị đơn hàng. “Mà đây là việc rất bình thường ở mọi chỗ” - vị này cho hay.
