Kiên cường vượt qua thiên tai

Mưa lũ do hoàn lưu bão số 11 (Matmo) là một trong những trận thiên tai nghiêm trọng nhất trong lịch sử Thái Nguyên, gây thiệt hại lớn về người và tài sản, làm đảo lộn đời sống của hàng vạn hộ dân. Giữa thiên tai, bản lĩnh, ý chí và tinh thần đoàn kết của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong toàn tỉnh được khẳng định mạnh mẽ. Từ sự chỉ đạo quyết liệt của các cấp lãnh đạo đến sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân, Thái Nguyên đã và đang từng bước khắc phục hậu quả, khôi phục sản xuất, dựng xây lại cuộc sống bình yên với niềm tin vững chắc và ý chí không khuất phục trước thiên tai.

Nhân dân địa phương và lực lượng chức năng thực hiện các biện pháp gia cố để bảo vệ khu vực đê Giã Thù 4 (tuyến đê Hà Châu), ứng phó với mưa lũ.

Thiệt hại nặng nề chưa từng có

Đêm mùng 6, rạng sáng ngày 7/10/2025, Thái Nguyên chìm trong màn mưa trắng xóa. Hoàn lưu bão số 11 (tên quốc tế là Matmo) quét qua, trút xuống lượng mưa kỷ lục từ 250 đến 400mm, có nơi vượt 500mm. Mực nước sông Cầu tại trạm thủy văn Gia Bẩy sáng 8-10 đạt 29,9m, cao hơn mức báo động 3 tới 2,9m, vượt đỉnh lũ năm 2024 tới hơn 1m.

Một trận lũ vượt xa mọi kỷ lục nhiều thập kỷ qua đã nhấn chìm 48 xã, phường của tỉnh trong biển nước; gây mất điện trên diện rộng.

Theo dòng nước lũ cuồn cuộn ấy là biết bao mất mát. Toàn tỉnh có 7 người chết, 2 người bị thương; gần 200.000 hộ dân bị ảnh hưởng, trên 3.400 hộ phải di dời khẩn cấp; 5 bệnh viện, 9 trạm y tế, 135 điểm trường bị ngập sâu; hàng nghìn điểm sạt lở, hàng nghìn héc-ta hoa màu, vật nuôi bị cuốn trôi.

Nhiều khu vực giao thông tê liệt, hệ thống viễn thông mất liên lạc.

Ước tổng thiệt hại do bão số 11 và mưa lũ sau bão gây ra là trên 4.000 tỷ đồng, con số chưa từng có trong lịch sử thiên tai ở Thái Nguyên.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, năm 2025 là năm dị thường khi liên tiếp xuất hiện các cơn bão lớn. Riêng tháng 9 có bốn cơn bão mạnh, sang tháng 10 vẫn tiếp diễn.

Bão chồng bão, lũ chồng lũ khiến lượng mưa, lưu lượng nước, mực lũ đều vượt xa các kịch bản dự báo. Dẫu đã được cảnh báo và chủ động chuẩn bị từ trước, nhưng sức tàn phá của bão Matmo vẫn khiến Thái Nguyên phải gánh chịu tổn thất nặng nề.

Trong thử thách ấy, phẩm chất kiên cường và nghĩa tình của con người Thái Nguyên một lần nữa được thử lửa và tỏa sáng.

Cả hệ thống chính trị bước vào một cuộc “chuyển trạng thái” thần tốc từ bị động sang chủ động, từ ứng phó sang khắc phục và từ khắc phục sang khôi phục. Mục tiêu cao nhất, xuyên suốt là bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân.

Quyết liệt ứng phó, khẩn trương khắc phục

Bộ đội tham gia dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ tại khu vực trung tâm hành chính tỉnh Thái Nguyên.

Ngay khi có thông tin cảnh báo bão, Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên lập tức kích hoạt phương án ứng phó khẩn cấp, ban hành nhiều công điện chỉ đạo phòng, chống mưa lớn, ngập úng, sạt lở đất. Phương châm “4 tại chỗ” được triển khai đồng bộ, toàn diện ở tất cả các cấp.

Khi mưa lũ lên nhanh, các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã trực tiếp có mặt tại những điểm xung yếu, chỉ huy tại hiện trường, động viên nhân dân di dời đến nơi an toàn. Tỉnh đã thành lập 7 đoàn công tác trực tiếp xuống các địa bàn thiệt hại nặng để kiểm tra, hỗ trợ, khắc phục hậu quả.

Tại các cuộc họp khẩn, Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Xuân Trường yêu cầu toàn hệ thống chính trị vào cuộc với tinh thần cao nhất, đặt an toàn tính mạng và tài sản của nhân dân lên hàng đầu. Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Hoàng Sơn nhấn mạnh: Bí thư cấp ủy, Chủ tịch UBND xã, phường phải là “tổng chỉ huy tại chỗ”, chịu trách nhiệm trực tiếp về công tác ứng cứu, khắc phục trên địa bàn.

Giữa tâm lũ, ngày 8-10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã có mặt tại Thái Nguyên thị sát tình hình, chỉ đạo 9 nhiệm vụ trọng tâm, trong đó nhấn mạnh yêu cầu đặt an toàn tính mạng người dân lên trên hết.

Thủ tướng Chính phủ đồng thời giao Thái Nguyên khẩn trương triển khai dự án đê và đường hai bên sông Cầu (mỗi bên dài khoảng 17km). Công trình mang ý nghĩa chiến lược trong ứng phó biến đổi khí hậu và bảo vệ vùng trung tâm.

Cùng thời gian này, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan dẫn đầu đoàn công tác Trung ương đến các xã Điềm Thụy và Hà Châu, là những địa phương chịu ảnh hưởng nặng do mưa lũ để thăm hỏi, động viên nhân dân, khẳng định Nhà nước và địa phương sẽ luôn đồng hành, giúp bà con ổn định cuộc sống.

Cán bộ, chiến sĩ Công an tham gia dọn dẹp vệ sinh, hỗ trợ khắc phục hậu quả sau mưa lũ.

Trên khắp địa bàn toàn tỉnh, hàng nghìn cán bộ, chiến sĩ Quân khu 1, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Công an tỉnh... cùng lực lượng Dân quân, đoàn viên, thanh niên căng mình chống lũ. Khoảng 8.500 cán bộ, chiến sĩ Công an, Quân đội, Dân quân tự vệ tham gia ứng trực, hỗ trợ nhân dân chằng chống nhà cửa, thu hoạch lúa mùa, hoa màu, gia cố hồ đập, kiểm soát các tuyến giao thông trọng điểm; vận chuyển nhu yếu phẩm, dựng bếp ăn dã chiến.

Những xuồng cứu hộ lướt qua dòng nước xiết, những chuyến xe chở hàng cứu trợ xuyên đêm, tất cả đã tạo nên bức tranh đầy xúc động về sức mạnh đoàn kết, tinh thần “vì dân phục vụ”.

Từ Trung ương đến địa phương, từ doanh nghiệp đến người dân, dòng chảy yêu thương lan tỏa mạnh mẽ. Hàng trăm tấn hàng hóa, lương thực, vật tư và hàng chục tỷ đồng hỗ trợ đã được chuyển đến vùng ngập.

Tỉnh đoàn Thái Nguyên phối hợp với Báo Tuổi trẻ tổ chức thăm, tặng 20 suất quà cho các hộ dân bị ảnh hưởng nặng do mưa lũ.

Ủy ban MTTQ tỉnh làm đầu mối tiếp nhận, phân phối nguồn hỗ trợ, đảm bảo kịp thời, công khai, minh bạch. Tỉnh quyết định hỗ trợ khẩn cấp 5 tỷ đồng từ Quỹ cứu trợ tỉnh, trích 1.200 tấn gạo, 50 tấn giống cây trồng giúp người dân tái thiết sản xuất.

Không chỉ là vật chất, điều quý giá hơn là tinh thần. Giữa hoạn nạn, tình người càng thêm bền chặt.

Từ khắp mọi miền, các nhóm thiện nguyện, tổ chức xã hội, doanh nghiệp và cá nhân tự nguyện hướng về Thái Nguyên. Như Nhóm thiện nguyện SOS Đà Nẵng vượt hơn 700km ra cứu trợ; các bếp ăn dã chiến đỏ lửa suốt trong đêm. Nhà văn hóa tổ 65, phường Phan Đình Phùng trở thành mái nhà tạm cho hàng trăm sinh viên mất chỗ ở. Những suất cơm nóng, chai nước sạch, gói mỳ ăn liền được trao tận tay người gặp nạn, giản dị mà chan chứa nghĩa tình.

Giữa thử thách lớn, Thái Nguyên đã chứng minh sức mạnh của một tập thể đoàn kết, chủ động, trách nhiệm. Lũ dữ đi qua, nhưng tình người còn ở lại, trở thành “lá chắn” vững vàng nhất trước mọi biến cố.

Dựng lại cuộc sống bình yên

Nhân dân các tổ dân phố thuộc phường Phan Đình Phùng khẩn trương dọn dẹp vệ sinh nhà cửa, hè đường ngay sau khi nước rút.

Khi nước rút, cả tỉnh bước vào một cuộc “tái thiết” quy mô lớn. Một khối lượng cực lớn rác thải, bùn đất tồn đọng được xử lý khẩn cấp. Công ty CP Môi trường và Công trình đô thị Thái Nguyên huy động toàn bộ nhân lực, gần 50 phương tiện, cùng sự hỗ trợ của các đơn vị bạn từ Hà Nội, Lào Cai… để làm sạch môi trường.

Từng tuyến phố, từng con ngõ nhỏ được thu gom, rửa đường, khử khuẩn, khôi phục vệ sinh môi trường. Lực lượng vũ trang tiếp tục sát cánh cùng nhân dân dọn dẹp bùn đất, giúp các hộ dân trở lại sinh hoạt bình thường.

Bên cạnh khắc phục môi trường, ngành Y tế cũng khẩn trương triển khai tiêm phòng uốn ván miễn phí cho người dân vùng ngập. Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên và các bệnh viện, trung tâm y tế địa phương duy trì trực 24/24, sẵn sàng điều trị, cấp cứu và giám sát dịch bệnh sau lũ. Ý thức tự bảo vệ sức khỏe được người dân nâng cao, góp phần giảm nguy cơ bùng phát dịch.

Phun khử khuẩn, tiêu độc các tuyến phố trên địa bàn phường Phan Đình Phùng.

Trong lĩnh vực hạ tầng, ngành Điện lực đã khôi phục cấp điện cho hơn 75% số hộ chỉ sau 24 giờ kể từ khi mưa lũ tạm lắng; các khu vực trọng yếu như bệnh viện, trụ sở hành chính được cấp điện tạm thời bằng máy phát lưu động. Các đơn vị sản xuất, kinh doanh nước sạch nhanh chóng sửa chữa trạm bơm, khử khuẩn hệ thống, để cung cấp nước sinh hoạt an toàn cho người dân. Giao thông từng bước thông tuyến; mạng viễn thông khôi phục ổn định…

Ở khắp nơi, nhịp sống trở lại. Các tiểu thương chợ Thái, phường Phan Đình Phùng, Linh Sơn, Đồng Hỷ, Quan Triều… mở cửa bán hàng trở lại; doanh nghiệp khẩn trương vệ sinh, kiểm kê thiệt hại, khôi phục sản xuất. Ngành công nghiệp nỗ lực duy trì chuỗi cung ứng, đảm bảo việc làm và thu nhập cho người lao động. Những cột điện vùng cao được dựng lại, ánh sáng trở về với bản làng sau nhiều ngày gián đoạn.

Tại cuộc họp ngày 11-10, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Xuân Trường nhấn mạnh: Toàn tỉnh chuyển ngay từ trạng thái khắc phục sang khôi phục sản xuất, ổn định đời sống. Các cấp, ngành quyết tâm, nỗ lực khôi phục sản xuất, nhất là sản xuất công nghiệp, để đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đề ra. Trước mắt ưu tiên nguồn lực cho y tế, giáo dục, nông nghiệp, khẩn trương khôi phục điện, nước, viễn thông; rà soát sạt lở, kiểm tra thiệt hại, sớm đưa các công trường hoạt động trở lại để đảm bảo giải ngân đầu tư công.

Giữa những vất vả sau lũ, ánh nắng đã trở lại trên mảnh đất Thái Nguyên. Những con đường được dọn sạch, tiếng máy móc vang lên trên các công trường, những chuyến xe chở vật liệu nối dài trên tuyến đê sông Cầu.

Mưa lũ có thể cuốn đi nhà cửa, của cải, nhưng không thể cuốn đi ý chí và tình người. Chính từ gian khó, người Thái Nguyên lại càng thêm gắn bó, càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, chính quyền, vào sức mạnh đoàn kết cộng đồng.

Trận mưa lũ lịch sử đã lắng xuống, song dư âm của nó vẫn nhắc nhớ về sự chủ động, tinh thần trách nhiệm và tình đồng bào trong gian khó. Trong thử thách khắc nghiệt, bản lĩnh và ý chí Thái Nguyên được tôi luyện, hun đúc để bước tiếp vững vàng hơn. Sau thiên tai, Thái Nguyên đang hồi sinh từ những công trình được dựng lại, những cánh đồng xanh trở lại đến niềm tin, tình người và khát vọng vươn lên của một vùng đất mạnh mẽ, nghĩa tình, kiên cường.