Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã cảnh báo như vậy tại buổi làm việc với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan nhằm kiểm tra và chỉ đạo phòng chống dịch tiêu chảy cấp nguy hiểm ngày 12-4, tại Hà Nội.
Đa số người nhiễm bệnh là lao động phổ thông
Đáng nói là hầu hết bệnh nhân ở các địa phương khác cũng xuất phát từ Hà Nội (ăn thức ăn, hoặc đi công tác tại Hà Nội...). Đa số những người nhiễm vi khuẩn tả và bị tiêu chảy cấp đều là lao động phổ thông. Theo xét nghiệm của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, các loại thực phẩm có nguy cơ cao nhiễm khuẩn tả là thịt chó (21 lần), mắm tôm (5,6 lần), rau sống (3,4 lần), tiết canh (2,1 lần), lòng lợn (2,5 lần). Đã có 18/383 mẫu nước ao, sông, hồ ở Hà Nội, Thanh Hóa, Hà Tây phát hiện vi khuẩn tả. 100% mẫu mắm tôm được xét nghiệm có vi khuẩn đường ruột vượt quá giới hạn cho phép. Bốn mẫu rau sống nhiễm vi khuẩn tả và hầu hết các mẫu rau sống tại các cửa hàng ăn uống đường phố đều có nhiễm vi khuẩn đường ruột: E.coli, Coliform... Một mẫu nước rửa tay của một quán thịt chó ở Tân Mai (Hà Nội) và một mẫu thịt chó chín để nguội ở đây nhiễm vi khuẩn tả.
Nguy cơ lây lan dịch bệnh từ đoàn tàu Bắc-Nam
Theo ông Huấn, tại những vùng có dịch, vi khuẩn tả đã xuất hiện tại hầu hết mọi nơi gồm: bệnh nhân, người lành mang khuẩn tả, môi trường nước bề mặt, thực phẩm. Do đó, dự báo dịch sẽ còn rải rác lan rộng.
Ngoài nguy cơ mắc bệnh từ thức ăn đường phố, lãnh đạo Bộ Y tế cũng bày tỏ lo lắng dịch có nguy cơ lây lân qua các chuyến tàu, ô tô... bởi tỉ lệ người lành mang khuẩn tả khoảng 17% - 25%. Trong khi đó, mỗi ngày có 15 đoàn tàu Bắc-Nam vận hành, mỗi đoàn tàu chở khoảng 3.000 hành khách đi qua 22 tỉnh, TP nhưng chỉ có 100/1.000 toa tàu được trang bị hệ thống nhà vệ sinh tự hoại. Còn lại hành khách xả thẳng chất thải xuống các vùng đi qua. Đây chính là nguy cơ phát tán mầm bệnh.
Hiện hệ thống nước máy chưa phát hiện có vi khuẩn tả nhưng nhiều nguồn nước ao, hồ, sông, nước đã phát hiện chứa khuẩn tả. Hà Nội là nơi đầu tiên có bệnh nhân xuất hiện bệnh nhân tả. Theo ông Lê Anh Tuấn, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, từ ngày 5-3 đến nay đã có 805 bệnh nhân mắc với 44 ca dương tính với tả. Gần đây, số nhập viện đã giảm từ 70 - 90 ca/ngày, còn hơn 30 ca trong ngày 11-4. Hiện có 490 ca đã ra viện. Ông Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Tây, lo ngại sự khó khăn trong khống chế nguồn lây lan vì có tới 30% hộ dân chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh và thói quen sử dụng phân tươi bón rau.
Gay go nhất là đã có một số nghi ngờ về nguy cơ kháng thuốc của bệnh nhân tiêu chảy. Theo lãnh đạo Sở Y tế Hải Phòng, có bệnh nhân dù đã được điều trị theo đúng phác đồ chuẩn nhưng xét nghiệm 3 lần vẫn dương tính với khuẩn tả.
Dập dịch tận gốc
Sau khi nghe các bộ, ngành, địa phương báo cáo về dịch bệnh, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: “Ở đợt dịch tiêu chảy cấp thứ 3 này, quy mô bệnh nhân còn nhỏ hơn, nhưng phạm vi dịch xuất hiện đã rộng hơn đợt 1. Nếu không nỗ lực phòng chống, không loại trừ khả năng thành dịch lớn”. Hiện số địa phương có bệnh nhân tả nhiều hơn, thực phẩm nguy cơ có nhiều loại và điều kiện lây lan qua giao thông, ăn uống cũng dễ hơn... Vì thế, cần dập dịch tận gốc bằng các biện pháp ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch. Nhiều nơi có phong trào xây dựng gia đình, khu phố văn hóa, vậy mà lại chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh. Tiêu chí cơ bản như vậy phải được bổ sung ngay.
Đối với biện pháp phòng chống dịch của các địa phương như cấm rau sống, mắm tôm, Thủ tướng cho rằng, điều quan trọng không phải là cấm hay không cấm mà cần giúp dân nhận thức về dịch bệnh để không ăn thực phẩm có nguy cơ lây bệnh.
Thủ tướng đặc biệt lưu ý trách nhiệm của ngành y tế trong công tác phòng chống dịch tiêu chảy cấp. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành NN-PTNN, giao thông vận tải, thông tin- truyền thông và chính quyền các địa phương cùng vào cuộc quyết liệt phòng chống dịch, nếu không hậu quả khó lường.
