Xí nghiệp Vận tải đường sắt (đơn vị thành viên của Công ty Gang thép Thái Nguyên) tiền thân là Xưởng Vận chuyển đường sắt, được thành lập năm 1963. Trải qua 45 năm xây dựng và phát triển, dù gặp nhiều khó khăn, thử thách nhưng nhờ đoàn kết, thống nhất cao trong nội bộ, sự lãnh đạo năng động, hiệu quả của lãnh đạo nên Xí nghiệp luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng, phát triển gang thép của Tổ quốc.
Chức năng, nhiệm vụ chính của Xí nghiệp Vận tải Đường sắt là vận chuyển nguyên vật liệu và trực tiếp vận chuyển trong dây chuyền công nghệ luyện kim của Công ty Gang thép Thái Nguyên; sửa chữa các thiết bị vận tải, sửa chữa các trang thiết bị và thi công lắp đặt các dự án về đường sắt… Trong chặng đường phát triển của mình, Xí nghiệp Vận tải Đường sắt cũng có những thăng trầm chung của lịch sử dân tộc.
Những năm gần đây, để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đảm bảo việc làm cho hơn 300 cán bộ, công nhân, lãnh đạo Xí nghiệp Vận tải Đường sắt luôn xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ của từng tháng, quý, từng năm và từng giai đoạn để kịp thời lập kế hoạch và đề ra các giải pháp cụ thể. Tổ chức quản lý và khai thác tốt cơ sở vật chất kỹ thuật bao gồm: 15 đầu máy các loại và 150 toa xe chuyên dùng; 5 cần cẩu đường sát có sức nâng từ 15-45 tấn; trên 45 km đường sắt; trên 120 bộ ghi cùng hệ thống nhà ga, trạm vận chuyển và hệ thống nhà xưởng với đầy đủ trang thiết bị, máy móc bảo đảm sửa chữa các thiết bị vận tải, đường sắt đến cấp đại tu.
Năm 2007, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng kết quả sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp đạt được rất khả quan: Vận chuyển được 4,6 triệu tấn km, xếp dỡ 270 ngàn tấn hàng hoá, bằng 120% kế hoạch năm; doanh thu đạt trên 28 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2006; thi công dự án về đường sắt đạt trên 2 tỷ đồng; bảo đảm việc làm ổn định cho 360 lao động với mức thu nhập bình quân trên 2,3 triệu đồng/tháng. Chỉ tính riêng 4 tháng đầu năm 2008, Xí nghiệp đã vận chuyển được trên 1,4 triệu tấn km; xếp dỡ gần 80 ngàn tấn hàng hoá, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2007; tổng doanh thu đạt trên 14 tỷ đồng, tăng 60% so với cùng kỳ năm 2007; tiết kiệm, giảm giá thành trên 1,5 tỷ đồng; bảo đảm việc làm ổn định cho 360 lao động với mức thu nhập bình quân 2,3 triệu đồng/tháng.
Công tác về bảo hiểm lao động, phòng chống cháy nổ, bệnh nghề nghiệp được Xí nghiệp đặc biệt chú trọng. Hiện nay, Xí nghiệp đang tham gia thiết kế, thi công các công trình: Đầu tư mở rộng sản xuất giai đoạn II của Công ty Gang thép Thái Nguyên; Dự án cân đường sắt 100 tấn; Dự án đường sắt vào máy đúc liên tục số 2 của Nhà máy Luyện thép...
Để hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2008 và những năm tiếp theo, Xí nghiệp Vận tải Đường sắt đã đề ra một số giải pháp, trong đó chú trọng công tác tiết kiệm vật tư, nhiên liệu; giảm chi phí quản lý và các chỉ tiêu tiêu hao nhiên liệu vận hành, sửa chữa; tăng cường công tác bảo dưỡng thiết bị; kiểm tra chế độ vận hành, hạn chế đến mức thấp nhất sự cố xảy ra; duy trì và mở rộng nguồn hàng vận chuyển bằng đường sắt… phấn đấu duy trì sự phát triển bền vững trong thời kỳ hội nhập.
