Cấm hút thuốc lá: không thể “nửa vời”

Từ 1/1/2010, theo QĐ 1315/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, việc cấm hút thuốc lá nơi công cộng chính thức có hiệu lực trên toàn quốc. Tuy nhiên, tình trạng hút thuốc lá tại nơi công cộng vẫn diễn ra phổ biến 

Vi phạm diễn ra phổ biến

Ngày 27/5, Hội Y tế công cộng Việt Nam tổ chức hội thảo “Tăng cường thực thi chính sách không khói thuốc tại Việt Nam” nhằm chia sẻ đánh giá về thực trạng hút thuốc lá và thái độ của người dân đối với quy định không hút thuốc ở nơi công cộng. Hội thảo này cũng thảo luận nhằm tìm ra giải pháp góp phần tăng cường hiệu quả thực thi chính sách không khói thuốc.

Trong tháng 10/2009, Hội Y tế công cộng (YTCC) Việt Nam đã tiến hành đánh giá sự ủng hộ, cam kết của chính quyền địa phương và người lao động tại các công sở của 6 tỉnh thực hiện dự án “Tăng cường thực thi chính sách không khói thuốc ở nơi công cộng dựa vào mạng lưới của Hội YTCC  Việt Nam” (gồm Hải Dương, Đồng Tháp, Thừa Thiên - Huế, Thái Bình, Hà Tĩnh, Khánh Hòa). Kết quả đánh giá cho thấy, tỷ lệ lao động nam giới hút thuốc lá vẫn còn ở mức cao với 33,3%, trong đó tại Hà Tĩnh và Thừa Thiên - Huế là gần 44%. Tình trạng hút thuốc tại phòng làm việc vẫn còn rất phổ biến.  Có đến 43,4% người lao động vẫn hút thuốc tại nơi làm việc ngay cả khi có biển báo cấm hút thuốc. Biện minh cho việc vi phạm, những người hút thuốc cho rằng do thói quen khó bỏ (53%) hay không có chỗ riêng cho người hút thuốc (36%).

Theo đánh giá của Hội YTCC Việt Nam (tại 5 tỉnh, thành phố là Hà Nội, Thái Bình, Đồng Tháp, Hà Tĩnh và Khánh Hòa) tiến hành trong tháng 4 vừa qua, việc hút thuốc lá vẫn diễn ra tại hầu hết các địa điểm cấm. Tỷ lệ vi phạm tại các cơ quan, công sở là 37,4%, thấp hơn khá nhiều so với kết quả đánh giá tại tháng 9/2009 của Hội YTCC Việt Nam (43,4%). Tuy nhiên, tại bến xe, nhà ga, mức độ vi phạm vẫn còn cao (92%), việc vi phạm tại cơ sở y tế là 74,7% và trường học là 63,8%.

Đáng chú ý, cả 2 đánh giá trên đều ghi nhận sự ủng hộ rất lớn của người dân đối với quy định cấm hút thuốc nơi công cộng. 96% người được hỏi ủng hộ sự cần thiết thi hành Quyết định 1315/QĐ-TTg. Trên 90% người lao động ủng hộ quy định cấm hút thuốc ở các khu vực bệnh viện, trường học, giao thông và văn phòng công sở; 93,8% ủng hộ cấm hút thuốc tại trường học. Đối với lãnh đạo địa phương, tất cả cán bộ lãnh đạo sở, ban, ngành tham gia cho biết họ ủng hộ hoàn toàn chính sách không khói thuốc tại nơi công cộng.

Hãy bảo vệ phụ nữ!

Chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay (31/5) là: Thuốc lá và giới. Theo Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá, có đến 50% nam giới trưởng thành hút thuốc so với tỷ lệ 2% ở nữ giới, trong đó 78% thường hút thuốc tại gia đình và nơi làm việc.

Hệ quả, 2/3 phụ nữ thường xuyên phải hút thuốc thụ động tại nhà và tại những nơi công cộng; Trong số trên 5 triệu ca tử vong hàng năm do thuốc lá, xấp xỉ 1,5 triệu ca xảy ra ở nữ giới. Nếu những biện pháp hiệu quả không được áp dụng ngay bây giờ thì ước tính số người tử vong do thuốc lá sẽ tăng lên hơn 8 triệu vào năm 2030 và khoảng 2,5 triệu ca trong số này sẽ là nữ giới. Khoảng 3/4 số ca tử vong ở nữ giới sẽ xảy ra ở những nước có thu nhập thấp và trung bình, những nước ít có khả năng nhất để đối phó với những mất mát này.

Ở một số nước, nguy cơ sức khỏe của phụ nữ không đến từ việc họ hút hay nhai thuốc lá mà chủ yếu là do hít phải khói thuốc lá của người khác, thường là nam giới. Tại Trung Quốc, nơi có 1/3 số người hút thuốc lá trên thế giới và khoảng 97% những người hút thuốc ở nước này là nam giới, thì có hơn 1/2 phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ bị phơi nhiễm thường xuyên với khói thuốc lá thụ động, qua đó sẽ gặp nhiều nguy cơ về sức khỏe cho bản thân họ và thai nhi. Vì thế, Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay tập trung vào những tác hại của hút thuốc thụ động và chống tiếp thị thuốc lá đối với phụ nữ; đồng thời hướng tới những hoạt động nhằm nâng cao nhận thức cho nam giới để họ thấy rõ trách nhiệm của mình và tránh hút thuốc gần phụ nữ.